اکوکاردیوگرافی

اگر برای انجام تست اکو یا همان اکوکاردیوگرافی قلب باید آماده شوید و به دنبال اطلاعات بیشتر در مورد نحوه انجام و علت تجویز این تست هستید. اگر از انجام این اکو واهمه دارید و نگران عوارض انجام آن هستید در این مقاله با ما همراه باشید تا تمامی ابهامات رفع و سوالات شما پاسخ داده شود.

اکوی قلب یا اکوکاردیوگرافی یعنی چه؟

اکوکاردیوگرافیکه به آن سونوگرافی قلب نیز گفته می شود، روشی تشخیصی برای تعیین سرعت و جهت جریان خون است. در اکوکاردیوگرافی قلب با استفاده از امواج مافوق صوت (اولتراسوند) از ساختار قلب فرد تصاویری تهیه می شود تا به پزشک متخصص قلب اطلاعات کاملی از شکل، اندازه و عملکرد حفره ها و دریچه های قلبی ارائه شود.

روش انجام اکوکاردیوگرافی قلب

در تست اکوکاردیوگرافی، تکنسین از بیمار می خواهد که به پهلو یا پشت بخوابد تا الکترودهای کوچکی که با سیم به دستگاه الکتروکاردیوگراف وصل هستند را بر قفسه سینه او بگذارد. سپس تکنسین ژل مخصوصی را بر روی سطح قفسه سینه پخش می کند و پروب را روی آن حرکت می دهد. استفاده از این ژل برای انتقال بهتر امواج صوت به بدن ضرورت دارد.
پروبی که بر روی قفسه سینه قرار میگیرد با ارسال امواج اولتراسوند و جذب آمواج برگشتی، تصویری از قلب بیمار را بر روی مانیتور پدیدار ایجاد می کند که این تصاویر را دستگاه به صورت فایل ویدئویی ذخیره می کند تا برای انجام بررسی های لازم به پزشک ارائه شود. به طور معمول، نور محیط اتاق اکو را برای مشاهده بهتر مانیتور، کم می کنند. دستگاه اکتروکاردیوگرام نیز در این حین ضربان قلب بیمار را نمایش می دهد.

روش های انجام اکوکاردیوگرافی قلب

برای انجام اکوی قلب روش های متعددی وجود دارند که وجه مشترک تمامی آنها استفاده از امواج اولتراسوند برای ایجاد تصاویر قلبی است.

تست اکو از قفسه سینه

رایج ترین روش اکوکاردویگرافی، اکو از قفسه سینه است. در این روش غیرتهاجمی تکنسیل ابتدا ژل مخصوص را روی سطح سینه پخش می کند و سپس با استفاده پروب، امواج را به قلب ارسال و امواج بازگشتی را به دستگاه منتقل می کند تا تصویر کاملی از قلب بر مانیتور ایجاد شود.

استرس اکوی قلب

این تست در طول انجام تست ورزش از فرد گرفته می شود که در آن بعد از مصرف دارویی که پزشک برای بیمار تجویز کرده روی دستگاه تست ورزش قرار می گیرد تا عملکرد و ضربان قلب هنگام دریافت دارو ارزیابی شود.

تست اکو از مری

گاهی پزشک معالج نمی تواند از طریق تصاویر دریافتی از اکوی قفسه سینه، اطلاعات مورد نیاز خود را بدست بیاورد به همین دلیل برای بررسی بهتر آئورت و قسمت هایی از قلب برای بیمار اکو از طریق مری تجویز می نماید. تفاوت این اکو با روش قبلی در این است که در این روش، پروب به سر یک لوله بسیار کوچک متصل است و از طریق دهان وارد مری می گردد تا تصاویر واضح تری از قلب بیمار ارائه کند.
به علت ضرورت وجود آرامش هنگام انجام تست اکو از مری، پزشک برای بیمار داروهای آرام‌بخش تجویز می کند.
به همین دلیل واکنش های آلرژیک یا تهوع بعد از انجام تست اکو از طریق مری طبیعی است و حتی ممکن است فرد بعد از انجام اکو از مری در ناحیه گلو احساس درد داشته باشد.

تست اکو قلب جنین

برای بررسی وضعیت قلب جنین در زمان بارداری از تست اکو استفاده می شود که معمولا در زمان 18-22 هفتگی بارداری صورت می گیرد. این تست از طریق قرار دادن پروب آغشته به ژل بر شکم مادر باردار انجام می شود.

تست اکو قلبی سه بعدی

تست اکوی سه بعدی، تصاویری سه بعدی با جزئیات دقیق از وضعیت قلب ارائه می کند. از این تست برای بررسی بیماری های قلبی در کودکان و برنامه ریزی و نظارت بر وضعیت دریچه های قلب پس از انجام جراحی استفاده می شود.

تست اکو قلبی داپلر(رنگی)

اکوی داپلر یا اکوکاردیوگرافی رنگی در هر دو روش اکوی استاندارد از قفسه سینه و مری کاربرد دارد. در این تست جریان خون در مانیتور به صورت رنگی نشان داده می شود تا پزشک بتواند تشخیص قطعی تری داشته باشد.

آمادگی های قبل از انجام تست اکو

اکوکاردیوگرافی از طریق قفسه سینه هیچگونه آمادگی قبلی نیاز ندارند و خوردن و آشامیدن پیش از تست آزاد است اما در صورتی که قرار است اکو از طریق مری انجام شود فرد باید حداقل از 8 ساعت قبلا از انجام تست ناشتا باشد.

اکوکاردیوگرافی قلب چه زمانی تجویز می شود؟

برای تشخیص مشکلات قلبی
برای تصمیم گیری های درمانی بعدی
کنترل روند درمان
تشخیص نیاز به انجام آزمایشات بیشتر

اکوکاردیوگرافی قلبی چه اطلاعاتی به پزشک می دهد:

سایز قلب: اکوی قلب می تواند اطلاعاتی از افزایش ضخامت بطن های قلب به خاطر افزایش فشار خون، بیماری های دریچه های قلبی و بیماری های قلبی مادرزادی ارائه کند.
ضعف عضلات قلب: در این تست ضعف عضلات قلب که ناشی از پمپاژ خون نامناسب در قلب است مشخص خواهد شد. ضعف عضلات معمولا به خاطر آسیب ناشی از حمله قلبی رخ می دهد.
مشکلات دریچه های قلبی: اگر دریچه های قلب عملکرد مناسبی نداشته باشند و یکی از آنها درست باز و بسته نشود در این تست مشخص خواهد شد.
مشکلات ساختاری در قلب: با انجام این تست، پزشک می تواند عیبوب مادررادی در قلب، وجود سوراخ قلب را تشخیص دهد.
داشتن لخته یا تومور: در افرادی که دچار سکته مغزی شده اند، انجام اکو می تواند وضعیت لخته ی خونی که منجر به سکته مغزی شده را مشخص کند.
وضعیت درمانی: پزشک متخصص قلب می تواند با استفاده از اکوی قلب، از روند بهبود و واکنش قلب به داروهای استفاده شده برای کنترل بیماری قلبی مطلع شود.

تفسیر گزارش آزمایش اکو

LVEF – Left Ventricular Ejection Fraction
کسر جهشی بطن چپ

MVP- Mitral Valve Prolapse
افتادگی دریچه میترال

MR – Mitral Regurgitation
نارسایی دریچه میترال

TR – Tricuspid Regurgitation
نارسایی دریچه تریکوسپید (دریچه سه لتی)

PR – Pulmonary Regurgitation
نارسایی دریچه پولمونر (دریچه ریوی)

AR – Aortic Regurgitation
نارسایی دریچه آئورت

CAD – Coronary Artery Disease
بیمارى شریان کرونر

CHF – Congestive Heart Failure
نارسائى احتقانى قلب

PAP – pulmonary artery pressure
فشار پولمونر (ریوی)

LVH – Left Ventricular Hypertrophy
هیپرتروفی عضله قلبی

RWMA
اختلال حرکت دیواره ناشی از سکته قلبی و یا ایسکمی قلبی

تفسیر میزان ها در گزارش اکوی قلب

Normal: طبیعی
Trivial: ناچیز
Mild: خفیف
Severe: شدید

سوالات متداول

اکوکاردیوگرافی قلب چه محدودیت هایی دارد؟

با وجود اینکه اکوکاردویگرافی در مورد ساختار قلب اطلاعات بسیاری در اختیار پزشک می گذارد اما نمی تواند انسداد عروق کرونر را نشان دهد. همچنین ویژگی هایی مثل ضخامت دیواره قفسه سینه، در نتیجه اکو اختلال ایجاد می کنند به همین خطر در این شرایط لازم است فرد اکوی مری انجام دهد.

آیا اکوی قلب عوارض دارد؟

اکوی قلب هیچگونه عوارضی برای بدن شما ندارد و بدون هیچ نگرانی آن را انجام دهید. برخلاف تصویربرداری اشعه ایکس و سایر آزمون‎ها، تست اکو تشعشعی ندارد.

ماده رنگی اکو همان ماده حاجب آنژیوگرافی است؟

گاهی برای ایجاد تصویری واضح تر از رگ های شما تکنسین ماده ای رنگی مخصوص به رگ ها تزریق می کند اما این ماده با ماده حاجب آنژیوگرافی متفاوت است.